Talmudun anlaşılması, Mişnadan dahâ zordur. Her yehûdî, din eğitiminin üçde birini Tevrât, üçde birini Mişna, üçde birini de, Talmuda ayırmak mecbûriyyetindedir.
Hahamlar, Talmudda, bir kimse kötü bir şeye niyyet etse, onu yapmasa bile günâhkâr olacağını bildirmişlerdir. Onlara göre, hahamların nehy etdiği birşeyi yapmağa niyyet eden kişi, necs, pis olur. Bu i’tikâdların [inançların] kaynağı olan Talmuda müslimânlar (Ebül-Encâs=Necâsetlerin babası) demişdir. (Hebrew Literature sahîfe 17). Yehûdîler, Talmuda inanmıyanı, onu kabûl etmiyeni, yehûdî saymazlar. Bunun için yehûdîler, sâdece Tevrâtı kabûl eden ve ona bağlanan Karâim yehûdîlerini yehûdî kabûl etmezler.
Yehûdî din adamları, Kudüs ve Bâbil Talmudları arasında büyük farklar, tezâdlar olduğunu i’tirâf etmekden sakınırlar.
Bâbil Talmudu, ilk def’a mîlâdî 1520-1522 de, Kudüs Talmudu ise, 1523 senesinde Venedikde basıldı. Bâbil Talmudu, Almanca ve İngilizceye, Kudüs Talmudu da, Fransızcaya terceme edilmişdir.
Bâbil Talmudunun % 30’unu, Kudüs Talmudunun % 15’ini hikâyeler ve kıssalar teşkil eder. Bu hikâyelere (Hagada) derler. Yehûdî edebiyyâtının esâsını bu hikâyeler teşkîl eder. Mekteblerinde bunları okuturlar. Yehûdî mekteblerinde, hattâ üniversitelerinde Tevrât ve Talmudun öğrenilmesi ve öğretilmesi mecbûrîdir.
Hıristiyanlar, Talmuda düşman olup, ona şiddetle hücûm etmekdedirler.
Hıristiyanların, yehûdîlere yapdıkları zulmleri, işkenceleri, kitâbımızın çeşidli yerlerinde bildirdiğimiz için, burada zikr etmiyeceğiz. Ancak, hıristiyanların yehûdîlere Talmudla ilgili yapdıkları zulmlerden kısaca bahs edelim:
Fransa, Polonya ve İngiltere gibi, hıristiyan beldelerde, Talmudlar toplatdırılmış ve yakılmışdır. Yehûdîlerin evlerinde bile Talmud bulundurmaları yasak edilmişdir. Talmud hükmlerini açıklayan en mühim kişiler, Yehûdî dönmeleri Nicolas Donin ile Pablo Christianidir. Pablo Christiani, mîlâdî onüçüncü asrda, Fransa ve İspanyada yaşamışdır. 1263 senesinde İspanyanın Barcelona şehrinde yapılan münâzarada hahamlar, Talmudun katı prensiblerine ve yazılarına karşı vârid olan süâllere (Cevâb veremediler), bunları müdâfeadan âciz kaldılar.
(El-Kenz-ül-Mersûd fî Kavâid-it-Talmud) kitâbının beyânına göre, Talmudda, Îsâ aleyhisselâmın Cehennemin derinliklerinde, zift ve ateş arasında olduğu, hazret-i Meryemin asker Pandira ile zinâ etdiği, kiliselerin necâset dolu [pislik] olduğu, papazların kelblere [köpeklere] benzediği, hıristiyanların öldürülmesi lâzım olduğu gibi husûslar yazılıdır.