Her şey Odur sözü ile (Yalnız O vardır. Ondan başka birşey yokdur) demek istiyorlarsa, sözleri doğru olur. Fekat, herşey Odur sözleri mecâz olur. Hakîkat olmaz. Meselâ, bir kimsenin aynadaki hayâline, bunun kendisidir demekle veyâ bunu aynada gördüm demek mecâzdır. Birşeyin akslerine, zuhûrlarına mecâz olarak, teşbîh olarak, o şeydir denilebilir. Fekat, hakîkatde o şey başkadır, hayâli başkadır. [Televizyondan, radyodan, ho-parlörden işitilen ezân sesleri, Kur’ân-ı kerîm sesleri de, okuyan kimsenin kendi sesi değildir. Kendi sesine benzeyen, başka seslerdir. Bunlara müezzinin, imâmın, hâfızın sesleri demek, mecâz, teşbîh olarak doğrudur. Hakîkatde ise, yanlışdır. Bunun için, imâmın sesini yalnız ho-parlörden işiterek, bu imâma uymak câiz olmamakdadır.] Bunlara birbirinin aynıdır demek, arslana eşek demeğe benzer. Hâlbuki, bu iki hayvan hakîkatde temâmen başkadır. İnsanların söylemesi ile, ikisi bir olur denilemez. Tesavvuf büyüklerinden ba’zıları dediler ki, herşey Odur demek, Allahü teâlâ mahlûklar şeklinde göründü. Ayrıca vardır demek değildir. Allahü teâlâ vardır. Mahlûklar, o varlığın hayâlleri, görüntüleri demekdir. Bu sözlerden ise, mahlûkların kadîm olduğu anlaşılıyor. Fânî oldukları ya’nî yok olacakları inkâr ediliyor ki, bu sözler küfrdür.
Yine işitiyoruz ki, (ba’s) ya’nî kıyâmet ve âhiret için şöyle söylüyorlar: (Gördüğümüz her canlı, toprakdan hâsıl oluyor. Yine toprak oluyorlar. Meselâ toprakdan sebzeler, otlar hâsıl oluyor. Bunları hayvanlar yiyor, et şekline dönüyorlar. İnsanlar bu sebzeleri, hubûbâtı ve hayvanları yiyorlar. İnsan şekline dönüyorlar. İnsandan da başka insan hâsıl oluyor. İşte kıyâmet budur) diyorlar. Bu sözler, kıyâmeti, öldükden sonra tekrâr dirilmeği inkâr etmekdedir. (İlhâd) ve(zındıklık)dır. Hadîs-i şerîfleri ve Kur’ân-ı kerîmi inkâr etmekdir.
Yine işitiyoruz ki, (Bu gördüğümüz nemâzlar, câhiller için emr edilmişdir. İnsanlar ve her şey ibâdet yapmakdadır. Kendileri bilse de, bilmese de, her mahlûk ibâdet yapıyor. Muhammed aleyhisselâm, nemâzı, geri kalmış insanların kötülük, eşkiyâlık yapmamaları için emr etdi) diyenler bulunuyor. Şunu biliniz ki, nemâz ve diğer ibâdetler için böyle söyleyenler, câhil ve ahmakdırlar.