1249

İkincisinde ayrıca diyor ki, imâm-ı Ca’fer Sâdık “rahmetullahi teâlâ aleyh” buyurdu ki, her sene Ramezân-ı şerîfin birinci günü, bir evvelki senedeki Ramezânın birinci gününden başlıyarak sayılan, haftanın beşinci günüdür.

tam ilmihal sayfa 361 1Herhangi arabî ayın birinci gününü bulmak için, 1310 [m. 1893] senesi, Ebüzziyâ takvîminde diyor ki, hicrî kamerî sene adedi sekize bölünür. Bakıyye, İbni İshak Ya’kûb kindînin yandaki cedvelinde, birinci satırda bulunup, bundan aşağıya inince, ay hizâsındaki rakam, Cum’adan i’tibâren gün adedi olur.

Ahmed Ziyâ beğin kitâbındaki Uluğ beğin cedveli ve bunun kullanılması, aşağıda bildirilmişdir.

Herhangi bir arabî ayın birinci gününün hangi gün olduğunu bulmak için muhtelif usûller vardır. Bunların en sahîhî, Uluğ beğin bildirdiği usûldur. Bu usûle göre, evvelâ, hicrî senenin birinci ayı olan Muharrem ayının birinci günü bulunur. Muharrem ayının birinci gününü bulmak için, bilinen hicrî sene sayısı dâimâ 210 adedine bölünür. Bu taksîmin bâkîsinin, ya’nî kalanının birler basamağındaki (en sağdaki) rakam bâkîden çıkarılır. Kalan sayı birinci cedvelde, birinci sütûnda, ya’nî bâkî sayısının birler basamağı atılmış hâli sütûnunda bulunur. Buradan sağa doğru gidilir. Cedvelin birinci satırındaki, birler basamağındaki rakamdan da, aşağı doğru gidilir. İkisinin kesişdiği yerdeki rakam, pazardan i’tibâren sayılarak, Muharremin birinci günü olur. Meselâ, 1316 hicrî senesinin Muharremin birinci gününü bulmak için, 1316/210 = 6 x (56/210) dur. Bâkî [kalan] 56’nın birler basamağındaki 6 rakamı 56 dan çıkarılınca 50 kalır. Birinci sütûndaki 50’den sağa gidilince, 6 rakamına âid sütunda 1 bulunur. Sene başının pazar günü olduğu anlaşılır. Herhangi bir ayın birinci gününü bulmak için, önce bu senenin birinci günü bulunur. İkinci cedvelde, Muharrem hizâsındaki, ya’nî birinci satırdaki sene başı günü rakamının bulunduğu sütûnda, aranılan ay hizâsındaki rakam, bu ayın birinci gününün pazardan i’tibâren sayısı olur. Meselâ, 1316 senesi Ramezân ayının birinci gününü bulalım: Bu senenin başı pazar günü, ya’nî haftanın birinci günü olduğu için, ikinci cedvelin birinci satırında 1 rakamının bulunduğu sütûnda, Ramezân hizâsında 6 bulunduğundan, Ramezânın birinci günü, pazardan i’tibâren altıncı Cum’a günüdür.

Sesli Okuma
DEVAMBİTİR
(1/5) Okuma ayarları →

(2/5) Kitap ve sayfa numarası seçimi

(3/5) Bölümler arasında dinamik geçiş

(4/5) Önceki veya sonraki bölüm ve sayfalar
(5/5) Sesli okuma ve yazı takibi
15 saniye geri alabilme.