Madde 1291 — Şehr içindeki kuyunun harîmi olmaz. Herkes mülkünde kuyu kazabilir.

Madde 1311 — Hâzır olan ortakdan ve hâzır olmıyan için hâkimden izn almadan ta’mîr eden ortak teberru’ etmiş olup, ortaklardan birşey istiyemez.

Madde 1313 — Değirmen, hamâm, apartman gibi taksîm olunamıyan mülk harâb olup, ta’mîrini istemiyen ortak bulunursa, hâkimin izni ile ta’mîr edilip, sonra hissesine düşen para ondan alınır.

Madde 1314 — Müşterek bir binâ yıkılınca, yeniden ortaklaşa yapılmasını istemiyen olursa, buna cebr olunmaz. Arsa taksîm edilir.

Madde 1315 — Apartman yıkılınca, herkes kendi katını yapdırır. Altdaki yapdırmazsa, üstdekiler, hâkimin izni ile, hepsini yapdırıp, altdaki hissesini verinciye kadar, katını kullanamaz.

Madde 1321 — Sâhibsiz nehrleri Beyt-ül-mâl ayıklar. Beyt-ül-mâlda para yoksa, masrafı oradan sulama yapanlardan alınır.

Madde 1327 — Müşterek kanalizasyonu temizlemek masrafı, aşağıdan başlar. Şöyle ki, en aşağıdaki evden, arsadan başlayıp bunun masrafını hepsi öder. Yukardaki arsalardaki kısmların masraflarına aşağıdakiler iştirâk etmezler.

9 — ŞART İLE SÖYLENEN ŞEYLER

Fıkh kitâblarında, (Bey’ ve şirâ) sonunda diyor ki:

Şart ile söylendiği zemân yapması câiz olmıyan şeyler ondörtdür:

1 — Bey’: Meselâ, bir evi, bir ay oturmak şartı ile satmak fâsiddir.

2 — İcâre: Borc vermesi şartı ile birisine birşey kirâya vermek fâsiddir.

3 — Taksîm: Mîrâs bölünürken vârislerden birkaçının, ba’zı eşyânın ba’zı kimselere verilmesini şart etmesi câiz değildir.

4 — İcâze: Birisi, bir kimsenin malını satsa, malın sâhibi buna, bana yüz lira borc veyâ bir hediyye verirsen satışı kabûl ederim dese, bu icâze ya’nî izn, bâtıl olur.

5 — Ric’at: Boşadığı âilesinden para isteyerek tekrâr nikâh etmek olmaz.

6 — Malı mal ile sulhdur: Evinde oturursam, alacağımı istemem demek.

7 — Borcu afv etmek: Babam seferden gelirse, alacağımı istemem demek.

8 — Vekîli azl: Bir hediyye verirsen, seni azl ederim demek.

9 — İ’tikâf: Hastam iyi olursa, i’tikâf edeceğim demek câiz değildir. Hastam iyi olursa, Allah rızâsı için, şu kadar gün i’tikâf edeceğim demek, (Nezr) olur.

10 — Müzâre’a: Borc verirsen, tarlamı işlet demek.

11 — Müsâkât: Borc verirsen, ağacımı veyâ asmamı sana müsâkât eylerim demek gibi. (Müsâkât), meyvenin bir kısmını bakana verilmek karşılığında, ağacı veyâ asmayı, birinin bakımına bırakmak demekdir.

12 — İkrâr: Para istiyerek, borcu olduğunu i’tirâf etmek.

13 — Vakf: Falan yolcum gelirse, evimi vakf edeceğim gibi.

14 — Tahkîm: Falan şey olursa, sen aramızda hâkim ol demek.

Şart ile söylendiği zemân, yapılması câiz ve şartın yapılmaması lâzım olan şeyler yirmisekizdir:

1 — Karz: Bir zemân hizmet şartı ile borc verilir ve hizmet yapılmaz.

2 — Hibe: Yavrusu benim olmak şartı ile bu hayvanı sana hediyye ederim demek câizdir. Yavrusu da hediyye olur.

3 — Sadaka: Bir zemân hizmet şartı ile sadaka veririm demek.