Hazret-i Alî yine buyurdu ki, (Resûlullah ileriye geçdi. Ondan sonra Ebû Bekr geçdi. Hazret-i Ömer üçüncü oldu. Sonra fitne çıkdı). Abd-i Hayr diyor ki, hazret-i Alîden işitdim: (Allahü teâlâ, Ebû Bekre rahmet eylesin ki, bu ümmeti bir araya ilk toplıyan o oldu) dedi. Abdüllah bin Ca’fer Tayyâr dedi ki, (Ebû Bekr bize halîfe oldu. O çok hayrlı ve çok merhametli idi). Mesrûk dedi ki, (Ebû Bekr ile Ömeri sevmek ve üstünlüklerine inanmak, Ehl-i sünnet alâmetidir). (İstî’âb)dan alınan yazı burada temâm oldu. İbni Hacer-i Mekkî buyuruyor ki, (Hazret-i Alînin üstün olduğunu söyliyenler, birkaç bakımdan üstün olduğunu bildirmişlerdir. Bu üstünlük, fadl-i küllî değildir). Bu ise, üç halîfeden başka olanlardan dahâ üstün olduğunu gösterir.

Eshâb-ı kirâmın ve Tâbi’înin ayrı ayrı üstünlükleri vardı. Tâbi’înin çoğu müctehid değildi. (İcmâ’), müctehidlerin sözbirliği demekdir. Bir mes’elede icmâ’ varken, mukallidin sözüne uymak câiz değildir. İcmâ’ bulunmıyan işlerde çeşidli ictihâdlar bulunur. Münâzara ve mürâce’at olunarak, bu ihtilâflar ortadan kalkar. İcmâ’ hâsıl olur. Selef-i sâlihînin bütün icmâ’ları böyledir. Selmân-ı Fârisînin, (Ebû Bekrin hilâfetinde isâbet oldu ve hatâ oldu) sözü, Ebû Bekrin üstünlüklerinde, çeşidli ictihâdlar olup, seçilmesine icmâ’ hâsıl oldu demekdir. Ebû Cuheyfe diyor ki, (Benim ictihâdım, hazret-i Alînin herkesden dahâ üstün olduğunu gösteriyordu. Hazret-i Alî, minberde bu ümmetin en üstünü Ebû Bekrdir. Sonra Ömerdir deyince, bu ictihâdım yok oldu). İmâm-ı Mâlikin (Ben kimseye Peygamberin parçasından dahâ üstün diyemem) sözü de, fadl-i cüz’î göstermekdedir. Hazret-i Alînin “radıyallahü teâlâ anh” dahâ üstün olduğunu bildiren azınlığın sözleri hep böyledir.

Süâl: Hazret-i Ebû Bekrin “radıyallahü teâlâ anh” dahâ üstün olduğunu bildiren kelâm âlimlerinin sözlerinin kesin olmadığı, zan etdikleri anlaşılmıyor mu?

Cevâb: Evet, kesin bildirenler olduğu gibi, zan edenler de oldu. Zan ile bildirenler de, bu zanlarını ters olarak kullanmamış, yine müsbet olarak bildirmişlerdir. Bu da Ebû Bekrin üstünlüğünden dönmenin mümkin olamıyacağını göstermekdedir. Ehl-i sünneti açıklıyanların reîsi olan Ebül-Hasen-i Eş’arî, Ebû Bekrin üstünlüğünü kat’î olarak bildirmekdedir. Başkalarının zan ile, ictihâd ile seçildi demeleri, bu kesinliği değişdiremez. (Eşâ’ire), ya’nî Ehl-i sünnet âlimleri, iki kısmdır: Birinci kısmı, münâzarada hep kazanmışlardır. Bunlar hadîs ilmiyle çok uğraşmamışlardır. Ebû Bekr-i Bâkıllânî ve İmâm-ı Râzî, Kâdî Beydâvî ve Kâdî Adud ve Sa’deddîn-i Teftâzânî böyledir. İkinci kısm, hadîs âlimleridir. Bunlar da münâzaraya, derinliğe dalmamışlardır.