–3–
DİNLER, AKÎDELER ve DİN İLE
FELSEFENİN FARKI
Allahü teâlâ birdir. Ona giden yol da birdir. Din, Allahü teâlâyı tanıtan yol olduğuna göre, dünyâda tek bir din olması gerekir. Hâlbuki, bugün dünyâ yüzünde birbirinden farklı dinler ve muhtelif akîdeler vardır. Fekat dikkat edilecek olursa, tek Allahın gönderdiği, mûsevîliğin ve îsevîliğin ve müslimânlığın aynı îmân esâsları üzerine kurulduğu meydâna çıkar. Bu üç din birbirine bağlı zincir halkaları gibidir. Allahü teâlâ, asrlar geçdikçe, bozulan, değişdirilen mûsevîliği ve îsevîliği düzelterek ve temizliyerek en son ve hakîkî şekli olan (İslâm) dînini göndermişdir. Esâsen, bu kitâbın birçok yerlerinde tekrârladığımız gibi, (İslâmiyyet) kelimesinin iki ma’nâsı vardır. Allahü teâlâya teslîm olmak ma’nâsına geldiği gibi, Muhammed aleyhisselâmın bildirdiği son dîne de denir. (Ehl-i kitâb) ise, diğer iki dîne mensûb olan kimselere verilen ismdir. Bunlar şimdi, bozuk olan Tevrât ve İncîle Allah kelâmı diyorlar. Îsâ ve Mûsâ aleyhimesselâma Allahın peygamberi demekle berâber, resmlerine, heykellerine secde ederek, kendilerine şefâ’at etmeleri için yalvarıyorlar. Onlarda (Ülûhiyyet sıfatı) bulunduğuna inanan (Müşrik) olur. Allahü teâlânın (Sıfât-i zâtıyye) ve (Sıfât-i sübûtiyye)sine (Ülûhiyyet sıfatları) denir.
Bu üç büyük dînin Allahü teâlâ tarafından nasıl gönderildiğini aşağıda anlatmağa çalışacağız. Bunların esâslarını açıklıyacağız. Bu üç büyük dînin yanında, bir de Allah mefhûmu kalmamış ve yalnız ahlâk kâidelerine bağlı olan dinler de vardır. Bunlar, ittihâtcıların ortaya çıkardıkları yol olup, bizim mevzû’umuzun dışında kalmakla berâber, dünyâda büyük bir insan kütlesinin inandığı din olarak mevcûddur. Onun için, asl mevzû’a girmeden evvel, bunlar hakkında da, ma’lûmât vermeği lüzûmlu bulduk. Önce bunları ele alacağız.
Bunların arasında Müşriklik, Brahmanlık, Mecûsîlik ve Budistlik başda gelmekdedir. Bu dört din, bundan kısa bir zemân evvel, birbuçuk milyar insanın i’tikâdını [inanışını] teşkil ediyordu. Çünki, Hindliler, Burmalılar, Lagoslular, Japonlar, Çinliler, Malayalılar, Koreliler ve bunlara komşu olan birçok memleketler, bu fikrlere bağlı idiler. Osmânlılar, Avrupalılar ve Amerikalılar arasında da, adedleri az olmakla berâber, bunlara rastlamak kâbildi. Fekat bugün, komünizm propagandası yüzünden ve genç Çinlilerin kendilerini hiçbir dîne bağlı saymamalarından ötürü, bu dîne bağlı olan insanların adedi, en son milletler arası istatistiklere göre, 400 milyona düşmüşdür.